MAATSCHAPPIJ VAN WELDADIGHEID

 

Museum De Proefkolonie treft u in het Drentse Frederiksoord. Frederiksoord is de eerste ‘proefkolonie’ van de Maatschappij van Weldadigheid, opgericht door Johannes van den Bosch. Deze generaal was zo’n tweehonderd jaar geleden Tweede Kamerlid, minister van Staat en vertrouweling van Koning Willem I. Deze visionaire idealist geloofde in de maakbare samenleving. Van den Bosch had een ambitieus plan om een einde te maken aan de verpaupering in de steden na het vertrek van Napoleon uit ons land. De kern van zijn oplossing bestond uit het bieden van huisvesting, werk, scholing en zorg binnen nieuw op te richten landbouwkoloniën in Drenthe. 

 

Bent u benieuwd of u voorouders in de koloniën heeft? Kijk dan op allekolonisten.nl

 

 

Honderd jaar vooruit op landelijke ontwikkelingen

 

In korte tijd staan er in Frederiksoord 52 huisjes klaar voor de eerste behoeftige gezinnen uit Holland. Zij reizen per zeilboot naar Blokzijl en vervolgens per ossenkar of te voet door naar Drenthe. Daarna volgen er meer in de omgeving van Wilhelminaoord, Willemsoord, Boschoord, en Wortel in België. Er zijn o.a. scholen, een gaarkeuken, spinnerij. Onderwijs en lidmaatschap van het ziekenfonds is verplicht, waarmee de koloniën een kleine honderd jaar vooruit lopen op de landelijke ontwikkelingen. En wie zich niet aan de regels houdt? Die worden ‘verbannen’ naar de dwangkoloniën in Veenhuizen, Ommerschans of Merksplas in België.

 

En zo worden er in de periode 1818- 1921 ongeveer 80.000 mensen naar het platteland in Drenthe verplaatst, met naar schatting één miljoen nakomelingen nu.

UNESCO WERELDERFGOED

 

De Koloniën van Weldadigheid zijn in juli 2021 uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. Hiermee erkent het Werelderfgoedcomité van UNESCO de wereldwijde, uitzonderlijke en universele waarde van deze landbouwkoloniën voor armoedebestrijding in Veenhuizen, Frederiksoord-Wilhelminaoord en in de Belgische Kolonie Wortel. Samen vormen ze één transnationaal UNESCO Werelderfgoed.

 

European Heritage Label 

 

De bezoekerscentra van de Koloniën van Weldadigheid in Nederland en België hebben het zogenoemde European Heritage Label. Daartoe heeft de Europese Commissie in april 202o besloten. De Koloniën van Weldadigheid hebben een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis en cultuur van Europa en in de opbouw van de Europese Unie.

Canon van Nederland

 

De Nederlandse Koloniën van Weldadigheid zijn begin 2023 opgenomen in de Canon van Nederland. Ze zijn als sleutelstuk toegevoegd aan het venster van Koning Willem I.