29 nov Nieuw kunstwerk: ‘De Illusie van Regelmaat’

De Illusie van Regelmaat

Ter ere van het 200-jarig bestaan van de Maatschappij van Weldadigheid heeft de Provincie Drenthe het kunstwerk ‘De Illusie van Regelmaat’, ontworpen door Ricky Rijkenberg, geschonken aan Museum De Proefkolonie.

Het kunstwerk ‘De Illusie van Regelmaat’ laat negen ranke kaders, deurposten en onbeweeglijke schommels zien, die de balans tussen vrijheid en structuur verbeelden. Geïnspireerd door de geschiedenis van de proefkolonie Frederiksoord – waar orde en regelmaat centraal stonden – nodigt ‘De Illusie van Regelmaat’ je uit om na te denken over persoonlijke groei binnen de grenzen van systemen en de spanning tussen vrijheidsdrang en beperkingen. Je ervaart een spel van perspectieflijnen, licht en schaduw.

Voordracht bij de opening van ‘De Illusie van Regelmaat’
EVA BROEKMAN
Donderdag 27 november 2024

Ze danst voorzichtig om de keukentafel
‘Ik heb je lief’ fluistert ze
en ze lacht
want er is hoop, en je leert dat je daardoor in een moeilijk bestaan ook lief kan hebben
een dak kan hebben, 4 muren als kaders om je leefwereld kan hebben,
structuur en een blik op de toekomst
en je houdt haar hand vast, dit keer niet om elkaar warm te houden, maar om liefde door te geven, is wat je jezelf vertelt

–

en je ziet dat de oogst toch wat tegenvalt,
zoals het vorig jaar al tegenviel

maar het geeft niet want je hebt een thuis, dus houdt je je groot,
draag je de kleding zoals het hoort,
werk je hard zoals het hoort,
eet je wat de pot schaft zoals het hoort, ben je op tijd, doe je het huishouden,
stuur je de kinderen naar school zoals het hoort,
en je knijpt je handen daarvoor dicht zoals het hoort,
ook al weet je diep vanbinnen dat de echte leerschool het leven is
een leven dat sinds kort omkaderd wordt in alle mogelijke vormen
maar als de oogst blijft tegenvallen zullen de kaders steeds meer wankelen,
zal het fundament gemaakt van hoop de muren steeds minder goed kunnen dragen
en je hebt versleten gedachtes over “ooit dan..”, want je hebt ze te vaak gedacht,
je hebt ze afgedragen, net als je kleding

alsof het steeds harder is gaan waaien en jij de enige bent die beseft dat je die muren bij elkaar moet houden, zodat – je huis – je kaders – je leefwereld niet uiteenvallen
en ze danst steeds iets minder vaak om de keukentafel – dat deed ze vroeger nog elke avond – nu alleen nog als ze weet dat jij het nodig hebt om iemand te zien dansen, in (Godsnaam) op zijn minst één iemand te zien dansen

en je ziet dat de oogst tegenvalt
zoals het vorig jaar al tegenviel
en het jaar daarvoor
en het jaar daarvoor

en er komen groeven in je huid – wees bang voor aardbevingsgevaar
want je huid verschuift als je lacht, dus doe je dat ook steeds minder
en de schulden groeien
en je spreekt steeds minder
je begint te snappen hoeveel verdriet er schuilgaat in de woordeloosheid van het alles

je houdt je vast aan de hoop van succesverhalen
van mensen die het gelukt is om een goed bestaan op te bouwen, die de belofte van de Maatschappij van Weldadigheid zijn nagekomen

–

de laatste keer dat ze danste om de keukentafel is nu een jaar geleden
je eet wat de pot schaft – zoals het hoort – maar de pot schaft steeds minder
en de schulden groeien
en dat fundament van hoop begint steeds verder af te brokkelen
en een voor een storten de muren van je huis in
vallen de kaders uit elkaar

maar je vertelt jezelf dat je gelukkig bent
want je bent ook dankbaar voor het dak dat nog ergens metaforisch boven je hoofd hangt
en voor je kinderen die naar school kunnen en kansen hebben die jij nooit gehad hebt:
ze kunnen boer worden als ze willen, ze kunnen handen vasthouden om liefde door te geven in plaats van om elkaar warm te houden,
omdat ze weten hoe het is om een warm bad te hebben – je leert dat een warm bad meer is dan alleen een kuip met water
en je slikt die versleten gedachtes weg, samen met de aardappelen bij het avondeten, maar het zijn er nu echt te weinig voor haar om nog te dansen
ze heeft de energie niet meer
en ook al ben je dankbaar voor dat wat er wel is
het doet ook pijn om je te laten definiëren door een raamwerk dat op losse schroeven staat

en ze danst niet meer
en jij lacht niet meer
en je kan er niks aan doen
je kan er niks aandoen